HPB’nin açılımı, karaciğer, pankreas ve safra yollarının Latince adları olan hepato, pankreato ve biliyer kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Hepatopankreatobiliyer hastalıklar, bu organlarda ve ilişkili oldukları sistemlerde görülen hastalıklardır. ‘Hepatopankreatobiliyer Cerrahi’ ise bu organlar ile ilgili hastalıkların tedavisinde kullanılan cerrahi girişimlere verilen isimdir. Karın boşluğunun sağ üst kısmında bulunan karaciğerin hemen bitişiğinde, safra yolu kanalları ile karaciğere bağlanan safra kesesi bulunur. Safra yolları, karaciğerden başlayarak önce safra kesesi kanalı ve daha sonra pankreas kanalı ile birleşerek onikiparmak bağırsağına (duodenum) bağlanır. Bu organ ve kanallarda görülen hastalıklar tüm sindirim sistemi yanında kanama-pıhtılaşma sistemini ve boşaltım sistemini etkiler. Bu nedenle bu organların hastalıkları bir bütün olarak ele alınmaktadır. Genel olarak kanserleri çok ölümcül ve hızlı seyrettiği için ayrı bir önem taşır.
Hepatopankreatobilier Cerrahi (HPB)Hepatopankreatobilier cerrahi, genel cerrahinin karaciğer, pankreas ve safra yollarına ait hastalıkların ameliyatlarını içeren cerrahi alt branşıdır. Günümüzde en sık safra kesesi taşları nedeniyle safra kesesinin alındığı ameliyatlar öncelikli olarak uygulansa da bu organların anatomik ve fonksiyonel özellikleri nedeniyle cerrahileri özellik arz eder. Özellikle kanser nedeniyle yapılan ameliyatlar hem teknik açıdan hem de cerrahi riskleri açısından çok önemlidir. HPB genel olarak, karaciğer ve pankreas kanseri, safra kesesi taşları, safra yolu tıkanıklıkları, pankreatit gibi ciddi hastalıkların tedavisi için kullanılır. Bu tür cerrahi işlemler gerek açık gerekse kapalı (laparoskopik ya da robotik) tekniklerle gerçekleştirilebilir. HPB, oldukça karmaşık ve hassas bir cerrahi dalıdır ve bu nedenle sadece konuda eğitimli ve uzman cerrahlar tarafından gerçekleştirilir. HPB cerrahinin tedavi listesinin özellikli kısmı kanserlerdir. Karaciğer kanserleri, pankreas kanserleri ile safra kesesi ve safra yolu kanserleri.
Karaciğer Kanseri Cerrahisi
Karaciğer kanserleri sıklıkla başka organ kanserlerinin metastazları nedeniyle gelişmekle birlikte karaciğerin kendi dokusundan (HCC) ya da safra yollarının karaciğer içindeki kısmından da gelişebilir. Bu nedenle de her birinin tedavi modaliteleri farklılık içerir. Cerrahi tedavi hemen tüm karaciğer kanserlerinde öncelikli tedavi seçeneğidir ve kanserin erken evrelerinde teşhis edildiğinde en etkili tedavi yöntemlerinden biridir. Karaciğer kanseri cerrahisi, küçük metastazların çıkarılması şeklinde olabileceği gibi bazen karaciğerin %40-60’lık kısmının çıkarıldığı ameliyatlar şeklinde de olabilir. Kanserli doku çıkarılır sonra sağlıklı karaciğer dokusu rejenere olarak geriye kalan açığı kaplar. Karaciğer kanseri cerrahisi, genellikle açık cerrahi yöntem kullanılarak gerçekleştirilir. Bu yöntemde, karın bölgesinde büyük bir kesi yapılır ve karaciğer kanseri olan bölge tamamen çıkarılır. Daha sonra, sağlıklı karaciğer dokusu kendini yenileyerek yeri kaplar. Minimal invaziv cerrahi yöntemlerinin gelişmesiyle birlikte, bazı durumlarda laparoskopik veya robotik cerrahi kullanılabilir. Bu yöntemlerde, küçük kesiler yapılır ve cerrahi aletler ile karaciğer kanseri olan bölgeye ulaşılır. Bu yöntemlerde, iyileşme süresi daha kısadır ve ağrı derecesi daha düşüktür. Karaciğer kanseri cerrahisi sonrası iyileşme süreci, hastanın sağlık durumuna ve yapılan cerrahi işlemin türüne bağlı olarak değişebilir. Ancak, genellikle hastalar 3-4 gün hastanede kalır ve iyileşme sürecinde doktorun önerdiği diyet ve ilaçları takip ederler. Ayrıca, cerrahi sonrası düzenli takip ve kontrol önemlidir, böylece hastalığın tekrarlamasını önlemek için gereken tedaviler zamanında başlatılabilir.Sonuç olarak, karaciğer kanseri cerrahisi, kanserin erken evrelerinde teşhis edildiğinde en etkili tedavi yöntemlerinden biridir ve uzman klinik ve ekiplerce güvenle uygulanabilir.
Safra Kesesi ve Safra Yolu Kanserleri Cerrahisi
Safra yolu kanserleri, safra yollarının içinde veya etrafındaki hücrelerde başlayan kanserlerdir. Safra yolları, karaciğerden safra kesesine ve oradan da ince bağırsağa kadar uzanan doğal borular sistemidir. Safra yolu (biliyer sistem) kanserleri, genellikle erken aşamalarda belirti göstermezler ve ileri aşamalarda teşhis edilirler. Karakter olarak da agresif kanserlerdir. Ancak, erken teşhis edildiklerinde tedavi seçenekleri daha fazla olabilir. Safra yolu kanserleri, genellikle iki tür olarak sınıflandırılır: intrahepatik (karaciğer içi) safra yolu kanserleri ve ekstrahepatik (karaciğer dışı) safra yolu kanserleri. İntrahepatik safra yolu kanserleri, karaciğerin içindeki safra yollarında başlar. Ekstrahepatik safra yolu kanserleri ise, safra kesesi veya karaciğerin dışındaki safra yollarında başlar. Safra yolu kanserlerinin belirtileri, çoğu zaman safra yolu tıkanıklığına bağlı olarak ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında sarılık, kilo kaybı, hazımsızlık, bulantı ve kusma gibi şikayetler yer alabilir. Safra yolu kanseri teşhisi, kan testleri, görüntüleme testleri ve biyopsi gibi çeşitli testler kullanılarak konulabilir. Safra yolu kanseri tedavisi, kanserin lokalizasyonuna, kanserin türüne, büyüklüğüne, yayılma derecesine ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi veya bunların bir kombinasyonu yer alabilir. Safra kesesi kanserlerinde tedavi kanserin evresine göre değişiklik gösterir. Erken kanserlerde sadece safra kesesinin çıkarılması yeterli olabilir (kolesistektomi). İleri evre tümörlerde safra kesesi karaciğerin bir kısmı ile birlikte çıkarılır ve bölgesel lenf nodları da temizlenir. Cerrahi müdahale, safra kesesi ve safra yolu kanserinin tedavisinde ana tedavi seçeneğidir. Bu işlem, kanserin büyüklüğüne ve yerleşim yerine bağlı olarak değişebilir. Safra yollarındaki tümörlerin çıkarılması, safra kesesinin çıkarılması , bölgesel lenf nodlarının temizlenmesi, Whipple ameliyatı veya karaciğer nakli gibi çeşitli cerrahi işlemler yapılabilir. Kemoterapi, radyoterapi veya bir kombinasyonu, cerrahi müdahaleden önce veya sonra kullanılabilir. Bu tedaviler, kanser hücrelerini öldürmeye veya büyümelerini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
Pankreas Kanseri Cerrahisi
Pankreas kanserleri, pankreas hücrelerinde meydana gelen kanserlerdir. Pankreas, sindirim enzimleri ve hormonlar üreten bir organdır. Pankreas kanserleri, genellikle erken aşamalarda belirti göstermezler ve ileri aşamalarda teşhis edilirler. Ancak, erken teşhis edildiklerinde tedavi seçenekleri daha fazla olabilir.Pankreas kanserleri genellikle iki tür olarak sınıflandırılır: ekzokrin pankreas kanserleri ve endokrin pankreas kanserleri. Ekzokrin pankreas kanserleri, pankreasın sindirim enzimlerini üreten hücrelerinde başlar. Endokrin pankreas kanserleri ise, pankreasın hormonlarını üreten hücrelerinde başlar.Pankreas kanserlerinin belirtileri arasında karın ağrısı, kilo kaybı, sarılık, iştahsızlık, bulantı ve kusma gibi şikayetler yer alabilir. Pankreas kanseri teşhisi, kan testleri, görüntüleme testleri ve biyopsi gibi çeşitli testler kullanılarak konulabilir. Pankreas kanseri tedavisi, kanserin türüne, büyüklüğüne, tümörün pankreastaki lokalizasyonuna, hangi hücrelerden kaynaklandığına, yayılma derecesine ve hastanın sağlıkdurumuna bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi,radyoterapi veya bunların bir kombinasyonu yer alabilir. Cerrahi müdahale, pankreas kanserinin tedavisinde ana tedavi seçeneğidir. Bu işlem, kanserin büyüklüğüne ve yerleşim yerine bağlı olarak değişebilir. Pankreas kanserinin bazı türleri için (pankreas başı kanseri) Whipple işlemi olarak bilinen bir cerrahi işlem yapılabilir. Bu ameliyat hem tümörlü kısmın çıkarılması hem de rekonstrüksiyon kısmı açısından genel cerrahinin en kompleks ve zor ameliyatıdır. Bu işlemde, pankreasın bir bölümü (baş kısmı), safra kesesi, safra yollarının son kısmı ve ince bağırsağın ilk kısmı (duodenum) çıkarılır. Tümör pankreas kuyruk kesmindeyse distal pankreatektomi ve dalağın çıkarılması işlemi yapılır. Bu ameliyatlar uygun olgularda laparoskopik ya da robotik (minimal invaziv) tekniklerle de yapılabilir. Kemoterapi, radyoterapi veya bir kombinasyonu, cerrahi müdahaleden önce veya sonra kullanılabilir.Bu tedaviler, kanser hücrelerini öldürmeye veya büyümelerini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.Sonuç olarak, pankreas kanserleri, pankreas hücrelerinde meydana gelen kanserlerdir. Erken teşhis edildiklerinde, tedavi seçenekleri daha fazla olabilir. Pankreas kanseri tedavisi ve sonuçları, kanserin türüne, büyüklüğüne, yayılma derecesine ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.
